یو پی اس که با نام عمومی منبع تغذیه ی بدون وقفه گفته می شود دستگاهی است که به طور خاص در کنار هر نوع وسیله برقی از جمله رایانه، یخچال و غیره استفاده می شود. به عنوان یک وسیله کمکی برای تجهیزات برقی وظیفه ی ذخیره برق را برعهده دارد تا زمانی که برق در دسترس نباشد در این زمان UPSعملکرد خود را به نمایش میگذارد و ادامه کار وسیله برقی را به صورت عادی بی هیچ مشکلی هموار می نماید و مانع از بروز صدمات احتمالی به تجهیزات می شود.
تنوع یو پی اس ها
این وسیله جانبی به لحاظ عملکردی که دارند در سه طیف مختلف دسته بندی می شوند. این سه دسته به قرار زیر می باشد:
- مدل آفلاین (OFFLINE)
- مدل آنلاین (ONLINE)
- مدل لاین اینتراکتیو (LINE INTERACTIVE)
در ادامه به طور مفصل به توضیح هر یک از این سه نوع می پردازیم.
- مدل آفلاین
عملکرد نوع آفلاین این مدل ها این گونه است که دستگاه برقی به حالت معمول به برق شهری وصل می باشد اما زمانی که این برق قطع گردد و از دسترس خارج شود فورا به یو پی اس متصل می شود و دستگاه روند کار خود را بدون مشکل ادامه می دهد. در واقع در زمان قطعی برق منبع تغذیه دستگاه به باتری وصل می شود. اما با این حال برای دستگاه های برقی که خیلی حساس هستند نباید از این مدل بهره گرفت. همچنین مدل آفلاین به دلیل اینکه توان خروجی در حد پایین را دارد تولید این مدل در حد خیلی کم صورت میگیرد.
- مدل آنلاین
در مدل آنلاین علاوه بر این که توان خروجی در این مدل بالاست توام با آن بی وقفه تولید برق نیز صورت می گیرد. به همین دلیل برای کسانی که در کنار دستگاه برقی خود از یو پی اس ها استفاده می کنند گزینه بسیار ایده آل می باشد. چرا که قسمت اینورتر منبع تغذیه بدون وقفه در تمام لحظه ها فعال است و سبب بالا رفتن توان خروجی منبع تغذیه می شود. در واقع اینورتر موجود در منبع تغذیه، از دستگاه در مقابل ولتاژ وارد شده به دستگاه محافظت می نماید. با تمام این تفاصیل می توان گفت که مزیت بالای این مدل از UPS ها هر لحظه آماده بودن آن ها است برخلاف مدل آفلاین که فقط در زمان قطع برق فعال می شود.
- مدل لاین اینتراکتیو
زمانی که ولتاژ برق ورودی به دستگاه قطع می شود دستگاه، برق مورد احتیاج خود را از باتری UPS دریافت می کند تا اینکه دستگاه آسیبی را متحمل نشود. در واقع در UPS مدل لاین اینتراکتیو قسمت اینورتر دائما فعال است و وظیفه اصلی اش تامین برق از طریق باتری منبع تغذیه در زمان قطع برق رایج دستگاه است. مدل لاین اینتراکتیو به طور ویژه در تجهیزات شبکه کاربرد دارد.
یوپی اس ها از چه اجزایی ساخته شده اند
UPS ها از کنار هم قرار گرفتن چند جزء در کنار هم ساخته شده اند تا با همکاری یکدیگر برق مورد نیاز دستگاه های برقی را در مواقع مورد نیاز تامین نمایند. در ادامه به معرفی این اجزا می پردازیم.
اجزاء داخلی یو پی اس ها به قرار زیر است:
- رگولاتور: رگولاتور ها وسایلی هستند که جریان متناوب برق را تبدیل به یک جریان مستقیم می کنند. برای این منظور دیود موجود در رگولاتور مبدل مورد نیاز برای این تبدیل می باشد. با کمک این جریان متناوب UPS باتری را شارژ می نماید. دیگر اجزاء رگولاتور ها خازن می باشد.
- باتری یا ذخیره کننده نیرو: قسمت مهم یک UPSمی توان گفت که باتری آن است. چرا که باتری برق را زمانی که نیاز نباشد در خود ذخیره می کند و در مواقع مورد نیاز و قطعی برق شهری در اختیار UPS قرار می دهد. بنابراین در زمان خرید UPSمی بایست به آن دقت لازم داشت.
- اینورتر: در واقع بخشی که برق شهری تبدیل شده به برق متناوب را در اختیار باتری UPSقرار می دهد تا در زمان نبود برق دستگاه کار خود را ادامه دهد بخش اینورتر است.
- شارژر باتری: مسلما شارژ باتری هنگام استفاده UPSها تمام می شود. UPS ها نیز مانند هر وسیله برقی و شارژی دیگری بعد از استفاده نیازمند شارژ مجدد هستند تا برای استفاده بعدی در زمان قطع برق شهری آماده باشند.
امروزه در بازار فروش وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی توجه ویژه به فروش UPS شده است. در این بین فروش یو پی اس فاران در بین محصولات مشابه جایگاه ویژه ای دارد.
اما در کنار UPS ها که منبع بدون وقفه برق هستند و وظیفه ذخیره برق در حالت معمول را دارند تا در زمان قطعی برق در اختیار وسایل الکتریکی قرار دهند، استابلایزر ها یا تثبیت کننده ولتاژ وسایل الکترونیکی حفاظتی هستند که مانع از بروز آسیب در نتیجه ی نوسانات جریان های الکتریکی می شوند.
استابلایزر چیست و چگونه کار می کند؟
استابلایزرها در ساختار درونی خود یک ترانس و برد میکروپروسسوری دارند که هر لحظه وظیفه ی بررسی برق ورودی را برعهده دارند تا اگر نوسانی در ولتاژ برق رخ بدهد آن را اصلاح کرده و به شکل ثابت به دستگاه برساند. در واقع نقش مهم تثبیت کننده ولتاژ یکسان کردن جریان برق در مواقع ضروری است و جلوگیری از بروز نوسانات جریان برق ورودی به UPS ها است تا آسیبی به وسایل الکتریکی و الکترونیکی تحمیل نگردد.
فیلتر موجود در استابلایزر نویزی که برق شهری دارد را از بین می برد و برق بدون پارازیت را در اختیار دستگاه قرار می دهد.
تثبیت کننده های ولتاژ در سه دسته طبقه بندی می شوند:
- استابلایزر رله ای: برای وسایل الکتریکی خانگی مانند تلویزیون، کولر، یخچال و غیره استفاده می شود. همچنین در ادارات نیز مورد استفاده است.
- استابلایزر سروو موتور: برای حفاظت از وسایل صنعتی در هر نوع شاخه از صنعت مورد بهره گیری می باشد.
- استابلایزر استاتیکی: این مدل دقت بسیار بالایی را دارا می باشد و ثبات ولتاژ آن در حدود ±1 درصد می باشد.
در کل برای حفاظت دستگاه های برقی از نوسانات برق در مناطقی که ولتاژ برق به صورت ثابت نیست از تثبیت کننده ولتاژ استفاده می شود تا از خسارات احتمالی جلوگیری شود.
